Ծիրանի օղի տնական

Ջուրը լցնելուց հետո լավ խառնեք և փակեցեք տակառի կափարչը այնպես, որպեսզի սպիրտային մասը տակառից չցնդվի։

Այսքանից հետո մինչև հումքի հասունանալը ամեն օր մեկ անգամ անհրաժեշտ է բացել տակառը և խառնել։
Բացելուց հումքը վրա մուգ շերտ կտեսնեք, այնպիսին, ինչպես երևում է կցված նկարում։

Խառնելուց հետո ծիրանը ջրիկանում է և նմանվում պյուրեյի։
Ընդհանրապես ընդունված է օղին թորել այն ժամանակ, երբ խառնելուց հետո թթված, հասունացած ծիրանի հումքի վրա թափանցիկ հեղուկի շերտ է առաջանում։ Դա հիմնականում կատարվում է թթվեցման 8, 9 կամ 10-րդ օրը։

Ութից 10 օր թթվեցնելուց հետո անհրաժեշտ է օղին թորել։ Եթե ուշացնեք, ավելի քիչ օղի կստանաք։
Քանի որ հասունացած հումքի մեջ կա թելանման միացություններ, որոնք կաթսայի մեջ եռալու ընացքում կպնում են կաթսայի հատակին, մենք միչև կաթսայի մեջ լցնելը հումքը անցկացնում ենք ցանցի միջով։

Ցանցի անցքերը մոտովորապես 5 մմ տրամագիծ ունեն։
Եթե դուք ծիրանը կորիզահան չեք արել, ապա ցանցով անցկացնելը դառնում է պարտադիր պայման, քանի որ կորիզները նույնպես կպնում են կաթսայի հատակին և օղուն հաղորդում են վառածի համ։

Մենք թորման համար օգտագործել ենք 100 լիտրանոց կաթսա։ Կաթսայի մեջ լցնում ենք հումքը և վրան ջուր ավելացնում։
Ջրից վնաս չկա, ընդհակառակը ջրիկություն շատ կարևոր պայման է չվառելու համար։

Մեր դեպքում լցրել են 85 լիտր ծիրանի "պյուրեն" և 15 լիտր ջուր։
Այնուհետև կախված նրանից, թե դուք ինչպիսի թորման հարմարանք եք օգտագործում, կաթսայի վրա դնում ենք ծագարը և հերմետիկ փակում։
Այդ գործողությունը անելու համար, մենք սկզբից խմոր ենք քսել կաթսայի և ծագարի հպման տեղերում։

Նկարում երևում է, թե ինչպես ենք հերմետիկ խմորել կաթսայի և ծագարի միացման գիծը։

Սրանից հետո ծագարը խողովակով միացնում ենք գոլորշին սառեցնելու սարքին, որը իրենից ներկայացնում է հոսող ջրի միջով անցնող սպիրալաձև չժանգոտվող մետաղից պատրաստված խողովակ։
Միացման տեղերը նույնպես խմորում ենք, որպեսզի սպիրտային գոլորշու արտահոսք չունենանք։

Սառեցման համակարգից դուրս եկող խողովակի տակ հարմարեցնում ենք ապակե տարա, որի մեջ պետք է հավաքենք նախնական թորած օղին։
Այս էտապում քաշած օղուն, Հայաստանի տարբեր շրաջաններում տարբեր անվանումներ են տալիս․ առաջին բերան, առաջին եկ։ Սյունիքում այս օղուն ասում են "ջրադա"։
Ցանկալի է տարայի մեջ թափվելուց առաջ օղին ֆիլտրել, որի համար մենք օգտագործել ենք մառլա, բամբակ և փայտածուխ։

Վառում ենք կրակը կաթսայի տակ։ Վառելուց մոտովորապես 40 րոպե (այս ժամանակը վերաբերվում է 100 լիտրանոց կաթսային) հետո սկսվում է նախնական օղու հոսքը։
Նախնական օղին, ջրադան, հավաքում ենք այնքան ժամանակ, քանի դեռ նրա թնդություն 10 աստիճանից բարձր է, այսինքն, սպիրտի պարունակությունը այդ հեղուկի մեջ 10%-ից բարձր է։
Նախնական օղու քանակությունը կախված մի շարք նախադրյալներից (շաքարի քանակ, թթվեցման ժամանակ, ծիրանի քաղցրություն) տարբեր մարդկանց մոտ տարբեր է լինում։
Մենք 100 լիտր հումքից վերցրել ենք 10–15 լիտր նախնական օղի։

Նախնական օղին հավաքելուց հետո, կաթսան լավ լվանում ենք և հավաքած նախնական օղին լցնում այնտեղ։

Այնուհետև նախնական օղիով լցված կաթսան խմորում ենք և հերմետիկ փակում ծագարով, ինչպես որ արել էինք նախնական օղին քաշելու ժամանակ։
Եթե ձեր նախնական հավաքած օղին քիչ է եղել և կաթսան չի լցվել, մի մտահոհոգվեք։ Թորեք այնքան, ինչքան որ հավաքել եք։

Վերջնական ծիրանի օղին թորելու ժամանակ նույնպես անհրաժեշտ է, որպեսզի օղին տարայի մեջ լցվի ֆիլտրի միջով անցնելուց հետո։ Փայտածուխով պատրաստված ֆիլտրը օղուց անջատում է բոլոր վնասակար եթերային յուղերը։
Վերջնական մաքուր ծիրանի օղին թորելուց, խմելու համար հավաքում ենք այն օղին, որի թնդություն 40%-ից (40 գրադուս) բարձր է։
40%-ից, "գրադուսից", ցածր սպիրտ պարունակող օղին նույնպես հավաքում ենք, սակայն այն արդեն խմելու համար պիտանի չե։ Այն օգտագործում ենք որպես նախնական օղի հաջորդ անգամ օղի թորելիս։
Հավաքած մաքուր օղին լցնում ենք մեծ տարայի մեջ և թորած մաքուր ջուր ավելացնելով ստանում խմելու համար անհրաժեշտ թնդությանբ օղի։
Մենք մեր օղին բացեցինք մինչև 55 աստիճան։